CIEKAWOSTKI HISTORYCZNE

CIEKAWOSTKI HISTORYCZNE

DOTYCZĄCE DOMOSŁAWIC

zebrał Józef Łojek – mieszkaniec Domosławic

Domosławice – w 1360r. zwały się: Damolauycze, Domaslowicz w 1372r Domaslauicze, 1381r Domaslauicz, 1409r Domaslauicze, 1415r Domaslaw, 1470-1480 Domaslowycze, dziś Domosławice.

Domosławice, jak historyczne wzmianki odnotowują w latach 1470-1480 – przynależały do parafii w Czchowie, gdzie z całej wsi składano dziesięcinę snopową i konopową wartości 12 grzywien, a w roku 1529 dziesięcinę snopową i konopową z całej wsi wartości 7 grzywien i owies miary czchowskiej – plebanowi w Czchowie.

W latach 1502, 1509 Domosławice przynależne były do powiatu czchowskiego, natomiast już w roku 1581 – do powiatu sądeckiego.

Jan Długosz w „Liber Beneficjorum dioecensis Cracoviensis” t. II pisanym w latach 1470-1480 tj. Księdze Uposażeń Diecezji Krakowskiej na str. 240 pisze (ręcznie, łacina, pismo gotyckie, średniowiecze).

„Domosławice – wieś do parafii Kościoła Czchów należąca, której dziedzicem jest Spytko z Melsztyna herbu Leliwa. W tej wsi są łany kmiece, także jest karczma jedna mająca rolę, także zagrody, także folwark dobry, rycerski mający odpowiednią ilość ról, z której to wsi całej płacona jest i odwożona dziesięcina snopowa i konopowa do kościoła w Czchowie, a jej wartość jest szacowana na 12 grzywien.

1 grzywna = 180-250g w srebrze w zależności od rejonu.

Dwór w Domosławicach istniał do 1964 roku. Ostatnim właścicielem i zarządcą był Tadeusz Wykowski i Józefa, Jacenta z Majznerów, chrześniaczka Jacka Malczewskiego.

Dwór był usytuowany w miejscu obecnego boiska sportowego i bazy materiałów drogowych i budowlanych w Domosławicach przed nową szkołą przy drodze Tarnów – Nowy Sącz.

Komisja parcelacyjna dworu w Domosławicach wg reformy rolnej dokonała podziału majątku na dwór wraz z zabudowaniami oraz tzw. „Resztówkę” – 16,7 ha, co stanowił sad, winnica, staw, teren zabudowy, grunty orne od drogi do rzeki Dunajec. Wszystko to zostało pod zarządem GS Czchów. Faktyczny nadzór sprawowali mieszkający we dworze Potoczek Antoni, Głowacki Władysław, Mielec Marian, Hołysz Julian z rodzinami. W pomieszczeniach podworskich były skup mleka, jaj.

Rozbiórki dokonali mieszkańcy Domosławic, Biskupic Melsztyńskich, Jurkowa, Faliszewic, którzy po prostu kupowali od GS Czchów poszczególne zabudowania (np. oborę, stodoły, itp.) na metry bieżące – od dachu po piwnice – dachówkę, cegły, kamień, drewno. Po dworze w Domosławicach nie ma dziś śladu.

W 1486r. dokonany był rozdział – rozgraniczenie wsi Biskupice, Domosławice i Faliszowice. Przez Domosławice wiodła droga z Krosna, Jasła do Krakowa.

Domosławice to własność szlachecka w Kluczu melsztyńskim; w 1360r król Kazimierz Wielki stwierdza, że połowa patronatu Kościoła w Czchowie należy do imiennie wymienionych dziedziców m.in. do Jakusza z Domasławic, a w 1372r Przecława z Domosławic. W 1381r. akta sądowe ziemskie odnotowują spór między Jakuszem a Przecławem i wydają wyrok, że „Jakusz nie będzie nagabywał Przecława o potok, wygony i o drogę wieczyście zniszczoną, którą miał przez jego gumno, a także o drogę zrobioną przez łąkę, o 2 maciory, które z psami pozabijał i o 2 rany otwarte na twarzy, zadane przez Jakusza. Janek, Jaszek, Jan dziedzic Domosławic 1410-1420 był sołtysem w Szerzynach, ale pisał się z Domosławic lub Domosławski.

Jan z Domosławic w 1389r. zastawia w 30 grzywien Piotraszowi z Zabawy Karczmę i kmiecia Bartka, a w 1400r. Andrzej z Janowic ustępuje Jaszkowi z Domosławic dziedzictwo Niedźwiedzia na takim prawie, na jakim było mu zastawione – za 100 grzywien przez Pietrasza z Faliszowic. Jaszek z Domosławic oskarża Pietrasza z Faliszowic o to, że jeździł po jego zasiewach, a ten odpowiada, iż jeździł po jego zasiewach, a ten odpowiada, iż jeździł zgodnie z prawem w czasie polowania.

W 1409r Jan z Domosławic sprzedaje braciom Janowi i Spytkowic z Melsztyna swą wieś:

„Jan z Oleśnicy sędzia i Piotr z Bąkowca podsędek – ziemscy krakowscy zaświadczający, że Jan z Domosławic sprzedał swą wieś Domosławice wraz z prawem patronatu kościoła w Czchowie  za 220 grzywien szerokich groszy i 80 grzywien pół groszy Janowi i Spytkowi z Melsztyna”. Kraków 26 luty 1409r.

Oryginał w jęz. łac. w Archiwum Państw. Arch. Lanckorońskich pergamin o wym. 200 x 127 x 25 mm – na paskach pieczęcie sędziów z dokumentów Sądu Ziemskiego Krakowskiego 1302-1453 (Ossolineum Zb. Perzanowski).

Dalsze losy Domosławic związane są z losami właścicieli zamku Melsztyn, tj. zamiany właścicieli, dzierżaw, kolejnych sprzedażym.in. rodowi Jordanów w 1511r. W 1511 Jan z Melsztyna sprzedaje zamek z wioskami w tym Domosławice Mikołajowi Jordanowi z Zakliczyna k. Myślenic – kasztelanowi Wojnicza. O Domosławice m.in. wnosiły sprawę w 1518r. córki: Beata i Katarzyna Melsztyńskie do sądu Królewskiego o posag w wysokości po 400 grzywien przysługujące po zmarłym ojcu Spytku z Melsztyna kasztelanie Zawichojskim. Były one w tym czasie zakonnicami klasztoru Św. Agnieszki na Stradomiu w Krakowie.

Z ogólnej liczby 50 gospodarstw – domów, numerów, rodzin – 17 to stare rody domosławickie, kmiece, zagrodowe lub wyrobników sięgające XVIII, XIX w., pozostałe po napływie czyli „krzoki” i „ptoki”. Miejscowe to „ptoki”. Do tych 17-stu zaliczyć trzeba kościół – parafie od 1796r., szkołę od 1856r., dwór – znana jest tylko data rozbiórki 1964r. – prawdopodobnie z końca XVIII w.

Wieś w czasach PRL-u została pozbawiona sołectwa i stanowiła część sołectwa Biskupice Melsztyńskie. Staraniem Kazimierza Średniawy sołectwo Domosławice przywrócono w 1990r. Był sołtysem przez 3 kadencje do 2001r. Warto dodać, iż staraniem byłego sołtysa Domosławic w całym sołectwie wiele zmieniło się na lepsze. Był od początku inicjatorem odtworzenia sołectwa, swoimi staraniami przyczynił się do znacznej poprawy infrastruktury technicznej wsi, zostały wyasfaltowane drogi, powstał parking koło kościoła, miał ogromny wkład w budowę nowej szkoły w Domosławicach (otwarta w 1999 roku). Pomógł w wypracowaniu tzw. tożsamości tej pięknej miejscowości.

W Domosławicach warto zwrócić uwagę na:

Kościół parafialny ze znajdującym się w ołtarzu cudownym obrazem Matki Bożej Domosławickiej Królowej Doliny Dunajca, chrzcielnicę z 1490r. pochodzącą z kościoła pw. św. Krzyża w Melsztynie, figurę św. Jana Nepomucena z 1729r. (przy tym położeniu – prawdopodobnie strzegącego miejscowość przed powodziami), cmentarz wojskowy z 1914/1915r. nr 287, pochowano tu 78 żołnierzy. Na uwagę zasługuje również tzw. Ogrójec znajdujący się na ścianie południowej kościoła parafialnego z 1863r. jest to jednocześnie kapliczka nagrobna ks. Jana Pawlika